Zilveren schaal

Elk jaar biedt het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven middels het Stichting Stokroos stipendium de mogelijkheid aan kunstenaars of ontwerpers een object in zilver uit te voeren. Dit jaar mocht ik dat doen en voor mij geldt de logica: als je iets mag doen wat je normaal niet doet is het leuk. Die logica is alleen logisch als je beroep of drijfveer iets nieuws creëren is in plaats van een vaardigheid onder de knie krijgen en vervolmaken zoals dat voor de meeste beroepen geldt. Uiteindelijk krijg je dan routine in iets voor het eerst doen. 

Mijn ontwerp was niet een product maar een machientje waar je een schakel mee kan fabriceren, waar vervolgens armbanden en neksnoeren gemaakt kunnen worden. Ik zat al een poos te broeden op een brede (arm)band en deze opdracht was de uitgelezen kans hier iets mee te doen. Het ontwerp werd in goede orde ontvangen maar de beoordelingscommissie was van mening dat ze mij niet gevraagd hadden een sieraad te maken. Het moest een gebruiksvoorwerp worden voor in het interieur. Enigszins gepikeerd was ik wel, moet ik eerlijk bekennen en eigenlijk kwam het enthousiasme voor de opdracht op losse schroeven te staan. 

 

De deadline naderde met rasse schreden en ik moest “nog” een ontwerp leveren. Wat niet te ingewikkeld mocht zijn omdat het vrij snel gerealiseerd moest worden. Ik dacht, nog steeds een beetje bozig, als het dan niet echt mooi hoeft te zijn maar alleen maar geschikt voor het interieur, heb ik misschien nog wel iets op de plank liggen. De productiewijze voor de stampvaas die we ooit bedacht hadden voor de Provincie Noord-Brabant, waar de spanning tussen de oplage en het budget een heel specifiek maakproces en ontwerp had voortgebracht, zou misschien voor deze opdracht ook uitkomst kunnen bieden. Indertijd was de oplage te groot om de vazen per stuk te maken maar het budget te klein om een dure mal te betalen. Normaal is zo’n dieptrekmal vrij kostbaar omdat je een product exact volgens tekening wilt hebben en omdat het product elke keer identiek moet zijn. Maar wanneer je gewoon en inferieure mal maakt en accepteert dat er geen enkel identiek product uitkomt, is zo’n mal helemaal niet duur. En dieptrekken kan ook met een lompe garagepers dus qua machines valt het ook allemaal wel mee. Prachtig verhaal indertijd voor de vazen, de bloemen schikten er ook mooi in, maar het verhaal was toch altijd smeuïger dan het product.

 

 De schaal voor het Zilvermuseum zou en bredere basis krijgen waardoor het proces mooier tot uiting komt en in zilver is het natuurlijk nog veel mooier. We zijn begonnen met een aantal verschillende plaatmaten, malvormen en diameters. De schalen waren al een stuk mooier dan de vazen maar nog steeds was het verhaal mooier dan het product. Toen we bedachten de plaat op de ponsnibbelmachine te leggen en de randen te perforeren, leek dit niet alleen een essentiële toevoeging, maar de voorpret om een plaat zilver op deze rouwe machine te leggen was enorm groot. We maakten eerst wat proeven in koper omdat dit materiaal qua treksterkte het meest overeenkomt met zilver.

 

Toen kwam het moment suprême: de massief zilveren plaat werd op de ponsnibbelmachine gelegd, met elke klap werd er een paar euro uitgeklapt en als de stempel zou blijven hangen hadden we een plaat schrootzilver (later zou dat gebeuren met de eerste messing schaal). Vervolgens werd de geperforeerde plaat op de garagepers gelegd en in de mal geperst. Ook dit kon mis gaan want, we hadden al voorbeelden van lelijk opgefrommelde bodems. Maar niets van dat al. De schaal kwam als een juweel onder de machines vandaan. Toch nog een juweel dus. 

 

 

 

        

 

– Koper en messing € 200,-
– Aluminium € 150,-
– Massief zilver  € 5.000,-