28-04-2020
Op 1 april is Henk Vos overleden. Henk was een deel van mijn leven.
Henk Vos (foto: Paul Huf)
Jaren nadat ik met Roderick Vos, de zoon van Henk Vos, afstudeerde aan de Design Academy in Eindhoven, leerde ik hem pas echt kennen. Hij was een jaar ouder dan ik en studeerde nog in het oude system van zes jaar en ik was zo gelukkig om in vier jaar te mogen afstuderen. uiteindelijk werd het viereneenhalf jaar omdat ze me niet door lieten gaan. Met hetzelfde werk mocht ik een half jaar later wel afstuderen en had ik mijn beoordeling met Roderick. Gijs Bakker was onze hoofddocent. Toentertijd was het nog zo dat een hoofddocent alles bepaalde dus was het voor eigenwijzen zoals Roderick en ik lastig afstuderen.
Roderick is de zoon van een succesvolle interieurondernemer, Henk Vos. Henk was ontwerper, architect, ondernemer visionair en nog veel meer. Roderick was met architectuur, design en kunst en ander zaken van het goede leven opgegroeid. Zijn eindexamenwerk was van tevoren door zijn vader in projecten ingetekend. Een enorme organische aluminium tafel werd een directietafel en van de fantastische organische glazen in Tsjechië geblazen lampen, weet ik niet meer waar ze terecht zijn gekomen. Het werk was van een zoon met de genen en mogelijkheden van een creatieve ondernemer.
Ik kom uit een familie van leraren; mijn ouders en veel van mijn grootouders, ooms en tantes waren leraar, we konden er prima van leven. Mijn moeder was creatief maar rommelde alleen thuis wat aan. ik wilde graag timmeren en mijn eigen meubelmerk oprichten. Voor het examen was het dus handig om met materialen te werken die betaalbaar en voorhanden waren en die in de werkplaatsen van school verwerkt konden worden. Na mijn afstuderen wilde ik dezelfde machines aanschaffen zodat ik mijn ontwerpen zelf in productie kon nemen. Ik herinner me dat Roderick, toen we hard aan het werk waren in de houtwerkplaats, de dans ontsprong nadat een sukkel de cirkelzaag niet goed had ingesteld en een blok hout door de werkplaats dwars door zijn stofjas, net achter zijn knieholtes langs, scheerde; Roderick had altijd en stofjas aan!
Ons examen was dus spannend. Beiden lagen we niet zo heel goed bij de docenten en we hadden al behoorlijk wat discussies achter de rug. In die tijd vertelden de hoofddocenten hoe je moest ontwerpen en begreep niemand nog dat het best interessant is om leerlingen te helpen hun eigen pad te vinden. Voor ons beiden was het alleen maar een extra stimulans om te doen waar we zelf achter stonden. Mijn beoordeling verliep wonderwel goed. De opmerking “zo kan ik het ook” is me altijd is bijgebleven. Hiermee werd feitelijk bedoeld dat ze, nu de kasten er stonden, de pragmatische benadering om met het sloophout seriematig te produceren, in plaats van per kast op de uniciteit van het hout te reageren, begrepen en waardeerden. Het sloophout kwam door het rijke palet van kleur en textuur, ondanks (of misschien wel dankzij) de seriematige productie, tot haar recht.
Meer dan een jaar ruzie werd verwoord in alleen maar de zin “zo kan ik het ook”. Een paar uur later werd Roderick beoordeeld. Omdat ik een hele positieve beoordeling had gehad en van sloophout sobere meubels had gemaakt dacht Gijs dat ik desgevraagd wel zou zeggen dat ik Rodericks werk heel decadent zou vinden. Het was immers het tegenovergestelde van mijn werk. In plaats daarvan nam ik stelling voor Rodericks werk, gewoon omdat het goed was, ook al was het totaal anders en vanuit een wereld die ik niet kende. Ik moet bekennen dat de opleiding dat wel bij had gebracht: open staan voor iets anders.
We studeerden af en verloren elkaar uit het oog; Roderick en Claire gingen in Indonesië wonen. De moeder van Roderick is Indisch en ze hadden een fantastisch huis op Bali waar wij later met het gezin ook nog op vakantie zijn geweest. Met Nob Ruijgrok, een andere studievriend, begonnen we ons eigen merk en de eerste producten wilden we heel graag aan Vos verkopen. Ik stuurde een brief met foto’s van de collectie (van de sloophouten en plaatstalen kasten kan ik me herinneren). Ik kreeg een brief terug van Henk waarin we afgewimpeld werden. Ik vond het zo’n suffe brief dat ik hem belde om te vertellen dat ik het helemaal niet erg vond om afgewezen te worden maar wel met zo’n stomme brief. Henk vond het leuk en kocht onze eerste meubels. Sindsdien hebben we een dealer in Groningen: ‘Vos Maupertuus’! Inmiddels heette Vos namelijk ‘Vos Maupertuus’ (letterlijk: vossenhol). Het was het eerste Nederlandse designwarenhuis, net zo groot als een IKEA.
Na enige tijd kwamen Roderick en Claire terug uit Indonesië om de nieuwe zaak te helpen opbouwen. Inmiddels kenden we de rest familie en was het alsof we met oude vrienden afspraken toen we in het restaurant ‘Jantje zag zijn pruimen hangen’ onze eerste afspraak hadden. Om acht uur, want de zaak moest eerst gesloten worden. De boel ontplofte het gesprek hield niet op; we hadden elkaar ons hele leven te vertellen. Om half elf kwam de ober voor de zoveelste keer langs, nu met de mededeling dat “als jullie nu niet bestellen sluiten we de keuken”. Rijkelijk laat, maar ik denk dat de ‘Vossen’ graag geziene gasten waren en dat de ober wel begreep dat hij getuige was van een historisch moment. Langzaam groeiden de werelden van de ‘Vossen’ en ‘Eeken’ door elkaar. We zijn altijd vrienden gebleven, de kinderen zijn samen opgegroeid en elkaars beste vrienden. De ontplofte bom in ‘Jantje zag zijn pruimen hangen’ bleek eigenlijk een tikkende en zich repeterende bom want waar we met de gezinnen landen is het chaos troef. Ik geloof dat Roderick en ik daar nog het meest van genieten!
Onze levens zijn dus verstrengeld en Henk en Phyll waren daar onlosmakelijk onderdeel van. Nu is Henk overleden een man die ontwerper, architect en ondernemer in één was. Hij inspireerde me mateloos, juist omdat hij zoveel kwaliteiten in zich verenigde. En passant heeft hij een belangrijke rol voor de Nederlandse interieur en vormgeving ingenomen. Het mooiste is toch de prachtige geschiedenis die ik heb mogen delen en Phyll, hun kinderen en kleinkinderen die er nog zijn!
Dankjewel!
« Terug naar blogberichten